Rozwój kręgosłupa i stawów biodrowych w pierwszym roku życia dziecka

Etapy rozwoju kręgosłupa w 1. rż. dziecka (rys. Maciej Sarna [maciejsarna.pl] na podst. materiałów szkoleniowych Szkoły Noszenia ClauWi®)

Aby dokładnie zrozumieć, na czym polega prawidłowe wiązanie chusty czy tez noszenie dzieci w nosidłach miękkich, należy się przyjrzeć anatomii dziecka szczególnie w pierwszym roku życia, mimo, że rozwój i prawidłowe kształcenie się dziecięcego kręgosłupa to proces trwający kilkanaście lat. Jednak okres niemowlęcy jest bardzo istotny, gdyż charakteryzuje się on kształtowaniem fizjologicznych krzywizn kręgosłupa: lordozy szyjnej, kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej.

Rozwój kręgosłupa

Kręgosłup noworodka znajduje się w stadium tzw. całkowitej kifozy (wygięty, kręgosłup przyjmuje kształt litery „C”). Jest to fizjologiczne zaokrąglenie wynikające z ułożenia w brzuszku mamy. W miarę upływu czasu prostuje się i kształtuje.

Pierwsza z powstających krzywizn to lordoza szyjna. Proces prostowania tej części kręgosłupa trwa pomiędzy 4 tygodniem a 4 miesiącem życia dziecka. Rozpoczyna się, kiedy dziecko zaczyna podnosić główkę, natomiast kończy się w momencie trzymania samodzielnie główki. W procesie tym 7 kręgów szyjnych skieruje się do przodu i do góry.

Jako druga wykształcona zostaje kifoza piersiowa. Podczas tego procesu kolejnych 12 kręgów kieruje się do tyłu i do góry. Ta faza prostowania kręgosłupa przypada na okres, w którym dziecko uczy się siadać. Czas trwania tego etapu jest bardzo indywidualny, kończy się w momencie, gdy dziecko jest wstanie samodzielnie usiąść i siedzieć z wyprostowanymi pleckami. Podczas tego procesu rozpoczyna się wzmacnianie mięśni brzucha, grzbietu, klatki piersiowej poprzez obroty, turlanie, pełzanie i raczkowanie.

Ostatnia powstaje lordoza lędźwiowa. Prostowaniu podlega 6 kręgów lędźwiowych, które kierują się do przodu i do góry. Proces zostaje zakończony, gdy dziecko potrafi wstawać i stawia pierwsze kroki.

Kręgosłup jest całkowicie wyprostowany, czyli przyjmuje typowy kształt litery „S”, gdy dziecko samodzielnie chodzi.

Rozwój stawów biodrowych

Panewkę stawu biodrowego budują trzy kości: biodrowa, kulszowa i łonowa. Tworzą one jednocześnie kość miedniczą. Kości panewki połączone są chrząstką ipsylonową (w kształcie litery Y). Noworodek ma jeszcze niedojrzałe stawy biodrowe, jednakże w sposób naturalny układa nóżki tak, aby głowa kości udowej prawidłowo umiejscawiała się we wnętrzu panewki. Jest to tak zwana “pozycja żabki” – czyli nóżki dziecka odwiedzone na boki pod kątem około 40-50 stopni i ugięte pod kątem około 100-110 stopni.

Istotnym elementem jest również obręcz miedniczna będąca ogniwem łączącym kończyny dolne i odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Składa się ona z kości miednicy i kości krzyżowej. Elementy te stanowią jedną całość, a ich ruchy wzajemnie się warunkują. Stąd wynika wzajemne uzależnienie pozycji "żabki" od idealnie zaokrąglonych plecków u noworodka. Jeśli zbyt mocno odwiedziemy nóżki dziecka z automatu będzie ono się prostować – nie uzyskamy przez to całkowitej kifozy – pozycji naturalnej dla noworodka oraz zgięcie nóżek będzie mniejsze. Prostowanie na siłę plecków dziecka spowoduje, że nie będzie możliwe odpowiednie zgięcie nóżek.

Prawidłowo zawiązane dziecko w chuście przyjmuje fizjologiczną pozycję żabki, a chusta ją stabilizuje. Dzięki temu śpiące niemowlę jest w pełni bezpieczne. Kręgosłup tak noszonego dziecka nie jest obciążony, a głowy kości udowych dobrze wpasowują się w panewkę, wspomagając prawidłowy rozwój stawów biodrowych. Warto, więc zwrócić uwagę na to, jak i w czym nosimy nasze maluchy. Silne dzieci przez pewien czas są w stanie utrzymać prawidłową pozycję, zasypiając tracą nad tym kontrolę, gdyż wszelkie napięcie mięśniowe zanika.